'Hé Vitens, hoe staat het eigenlijk met de watervoorraad na zo'n natte zomer?'

Een klant vroeg ons op Twitter of hij deze herfst weer extra lang onder de douche kan staan omdat het deze zomer zo veel heeft geregend. Helaas is dat geen goed idee, want duurzaam omgaan met drinkwater is het hele jaar door belangrijk. We willen de voorraad grondwater op peil houden, in plaats van dat we met z'n allen meer verbruiken dan er jaarlijks bij komt. In dit artikel leggen we uit hoe dat zit.

We leken deze zomer van bui naar bui te leven. Waar we vorig jaar augustus nog met droogte en een hittegolf te maken hadden, viel het water deze zomer met bakken uit de hemel. Volgens meteoroloog Rick Schröder van Weerplaza kunnen we zelfs spreken van een nieuw regenrecord. Maar liefst vijftien dagen viel er vijftig millimeter regen of meer. Met al die regen zou je verwachten dat er voldoende (grond)water is om drinkwater van te maken en dat duurzaam omgaan met drinkwater niet nodig is. Maar zo simpel is dat niet.

Steeds vaker korte, zware buien

In principe is er op jaarbasis genoeg water beschikbaar. Maar we zien dat het klimaat verandert en extremer wordt. Regen valt steeds vaker in korte, zware buien. Zoals afgelopen juli in Limburg. En omdat Nederland ingericht is om het water zo snel mogelijk af te voeren naar zee, krijgt maar 20 procent van die regen genoeg tijd om de bodem in te trekken. De andere 80 procent wordt dus afgevoerd naar zee.

Regen die wel de kans krijgt om de bodem in te trekken, sijpelt heel langzaam de grond in en vult het grondwater aan. Het duurt tientallen tot honderden jaren voor die regen een ondergrondse waterbron bereikt. Dat betekent dat Vitens de regen die dit jaar is gevallen pas over tientallen tot honderden jaren kan oppompen om er drinkwater van te maken.

De vraag naar drinkwater stijgt

Daarnaast stijgt de vraag naar drinkwater. De bevolking en economie groeien en we gebruiken steeds meer drinkwater. Gemiddeld 120 liter per persoon per dag. In de afgelopen vijf jaar is de vraag naar drinkwater binnen Vitensgebied met 10 procent gestegen. Tot 2040 moeten we er rekening mee houden dat de watervraag maar liefst 30 procent stijgt. Het water dat bij jou uit de kraan stroomt, komt meestal dicht uit de buurt. Het is uit de grond opgepompt in een waterwingebied in jouw omgeving en gezuiverd in één van Vitens’ productielocaties. Om aan die groeiende vraag naar drinkwater te voldoen moet Vitens steeds meer grondwater oppompen. Maar dat kunnen we niet ongelimiteerd doen. Want dan zakt het grondwaterpeil met alle gevolgen voor de natuur van dien.

Het watersysteem is uit balans

We gebruiken niet alleen meer drinkwater. Ook de landbouw, natuur en industrie gebruiken steeds meer. Tegelijkertijd krijgt het regenwater te weinig kans om weer de bodem in te trekken omdat we het meeste afvoeren naar zee. Het watersysteem in Nederland is dus uit balans.

Samen met overheden, marktpartijen, agrariërs, natuurbeheerders en nog vele anderen zullen we het watersysteem anders moeten inrichten. En we moeten zuiniger omgaan met water. Dus ook als het zoveel en zo hard regent als afgelopen zomer, is het verstandig om duurzaam met drinkwater om te gaan. Door bijvoorbeeld een minuutje korter te douchen, of een regenton in de tuin te zetten help je mee om de drinkwatervoorraad op peil te houden.