Zuivelproducent Fonterra blinkt uit in waterbesparing
Ruim tien jaar geleden opende zuivelproducent Fonterra zijn deuren in Heerenveen. Het bedrijf zet wei (het bijproduct van kaas) om in lactose en proteïnepoeder. Dankzij slimme investeringen in duurzaamheid is de hoeveelheid water per ton droge stof gehalveerd. ‘Dit resultaat is beter dan verwacht, ik ben trots op alle medewerkers van Fonterra. Dit is een geweldige teamprestatie’, vindt Diana Krabbe, senior technical advisor bij Fonterra.
Fonterra is niet het enige bedrijf dat in 2014 aan zijn Heerenveense avontuur begint. Op het zelfde moment start buurman Royal A-ware met de productie van kaas en dat is geen toeval. Sterker nog, beide bedrijven zijn via een pijpleiding met elkaar verbonden. Hoe zit dat precies? De wei gaat vanuit A-ware rechtstreeks naar de opslagtanks van Fonterra. Via een hoogwaardig proces van scheiden, concentreren en drogen wordt de wei gesplitst in een eiwit- en lactosestroom. Deze levensader tussen beide producenten is efficiënt én milieuvriendelijk. ‘Het scheelt honderd vrachtwagens per dag’, rekent Krabbe voor.
Hergebruik
Sinds de start werkt Fonterra voortdurend aan waterbesparing en verduurzaming van het productieproces. Een van de maatregelen is het hergebruik van water. ‘Het water dat vrijkomt bij onze productieprocessen, oftewel 60 procent van de inkomende wei, gebruiken we opnieuw. Bijvoorbeeld voor het reinigen van installaties en om te verwarmen en te koelen’, legt de senior technical advisor uit.
Om het proceswater geschikt te maken voor hergebruik, heeft Fonterra in 2022 geïnvesteerd in extra zuiveringsinstallaties (membraantechniek). Dankzij dat extra filter kunnen de stoomketels worden gevoed met proceswater in plaats van drinkwater.
Alert op lekkages
Daarnaast is Fonterra’s waterverbruik inmiddels een vast agendapunt op de wekelijkse managementvergadering. ‘Als ergens een norm wordt overschreden, starten we meteen een onderzoek om de oorzaak te achterhalen. Door alert te zijn op lekkages en deze zo snel mogelijk te verhelpen, reduceren we verspilling’, legt Krabbe uit. Verder zijn de beeldschermen van de technische dienst uitgerust met een stoplichtfunctie. ‘Als het drinkwaterverbruik binnen de norm ligt, kleurt het vakje groen, bij een afwijkende waarde brandt het lampje rood. Je ziet in één oogopslag de status van het drinkwaterverbruik.’
Geen verspilling
Als het proceswater niet aan de kwaliteitseisen voldoet, gebruikt Fonterra drinkwater als back-up. Voorheen gebeurde het terugzetten naar proceswater handmatig door de operator, maar die actie is inmiddels geautomatiseerd. ‘Daardoor verspillen we geen drinkwater meer.’ Dankzij het uitgekiende proces van zuivering en automatisering gebruikt Fonterra alleen nog drinkwater voor consumptie, sanitair, directe stoominjectie en als back-up voor proceswater. Met als resultaat dat het jaarverbruik van drinkwater is gedaald van 200.000 kuub in 2020 naar 130.000 kuub dit jaar.
Laaghangend fruit
Afgezien van enkele kleine besparingen zal het waterverbruik niet veel verder dalen, verwacht Krabbe. ‘Het laaghangend fruit is geplukt.’ Nu operatie waterbesparing nagenoeg is voltooid, verschuift Fonterra’s aandacht naar energiebesparing. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de financiële baten op dat vlak veel groter zijn. Een besparing van 10 procent op gas levert een half miljoen euro op, 10 procent minder water scheelt 30.000 euro.’
Elkaar stimuleren
Toch is geld niet de enige drijfveer van de zuivelproducent. ‘Water wordt steeds schaarser en Fonterra neemt zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid door daar zuinig mee om te springen.’ Zij adviseert andere bedrijven dit voorbeeld te volgen. ‘Ga ermee aan de slag en deel je successen. Zo motiveren en stimuleren we elkaar om het drinkwaterverbruik in Nederland samen te verlagen.’
