Het geheim van water besparen schuilt in kleine stapjes

Koninklijke VIVBuisman, boterproducent sinds 1868, boekt mooie resultaten op het gebied van waterbesparing. Dankzij verschillende kleine stapjes is het verbruik inmiddels afgenomen met 11.000 m³ per jaar. ‘Als we ook in de toekomst verzekerd willen zijn van voldoende drinkwater, moeten we nú nadenken over verantwoord watergebruik’, vertelt Christian Burgering, project- en maintenance engineer bij VIVBuisman.

Met een jaarverbruik van circa 100.000 kuub water behoort de boterproducent tot de categorie grootverbruikers. Decennialang bleven waterverbruik en -recycling buiten de schijnwerpers, want in Nederland was er immers altijd water in overvloed. Sinds dat tij bijna letterlijk keert, klimmen deze thema’s steeds hoger op de agenda van VIVBuisman. ‘Binnen ons bedrijf hechten we veel waarde aan duurzaam produceren’, aldus Aref Mohamad, proces- en producttechnoloog. ‘Tegelijkertijd streven we naar het terugverdienen van onze waterbesparende maatregelen. Die twee ambities gaan prima samen.’

Hergebruik

In 2023 verbruikte de boterproducent in Zelhem circa 113.000 kuub water. Vervolgens gingen Burgering en Mohamad aan de slag om de Cleaning in Place-set (CIP) van de boterfabriek te verbeteren. De eerste stap was het plaatsen van meetinstrumenten om de terugkerende CIP-stroom te analyseren. De samenstelling van de vloeistof bepaalt of deze naar het riool moet of dat hergebruik mogelijk is. ‘Omdat we een deel van het water opnieuw gebruiken, is minder schoon water en chemie nodig om de CIP-tanks te vullen’, vertelt Burgering. ‘Dankzij deze maatregel is ons waterverbruik in 2024 gedaald naar circa 98.500 kuub, een besparing van maar liefst 15 procent.’ Daarmee is de koek nog lang niet op. ‘De komende jaren verwachten we eenzelfde besparing te kunnen realiseren op de CIP-set in onze oliefabriek.’

Meten is weten

Onder het motto ‘Meten is weten’ nemen Burgering en Mohamad ook het (na)spoelproces binnen VIVBuisman onder de loep. ‘Voorheen spoelden we een bepaalde productielijn een vast aantal minuten na. Tegenwoordig spoelen we niet meer na op basis van tijd, maar op basis van metingen’, verduidelijkt Mohamad. ‘Als een tank bewezen schoon is, hoef je de kraan niet nog twee minuten te laten stromen’, vertelt de proces- en producttechnoloog.

Goede balans

Naast hun focus op waterbesparing zoomt het duo ook in op het verminderen van gas en elektriciteit. ‘We zoeken naar een goede balans in investeringen en dat betekent dat we onze fabriek niet volstampen met meters. Met één hoofdmeter en zes submeters per systeem krijg je al een schat aan data.’
Inzicht in waterverbruik komt overigens niet alleen uit meters, benadrukt Burgering. ‘Praat ook met collega’s op de werkvloer, zij beschikken over veel kennis op het gebied van waterverbruik.’ Bovendien zijn diezelfde medewerkers hard nodig om je waterbesparingsdoelen te behalen, weet Mohamad. ‘Neem alle collega’s mee met je plannen, water besparen begint onderaan.’ Burgering onderschrijft die woorden. ‘Samen werkt het, dat is ons motto.’

Pionieren

Dat Burgering en Mohamad in relatief korte tijd mooie resultaten boeken, schrijven zij deels toe aan de aard van VIVBuisman. ‘Dit is een familiebedrijf met een klein team en weinig schijven. We kunnen snel schakelen én we krijgen alle vrijheid om te pionieren.’
Ze zijn blij én trots dat dit balletje is gaan rollen. ‘We hebben via kleine stapjes mooie resultaten geboekt en daardoor voelen we steun van veel collega’s.’ Kreten als ‘water is heel goedkoop’ en ‘we hebben het toch altijd zo gedaan’ accepteert het tweetal niet meer. ‘Elke druppel die je niet gebruikt, hoef je ook niet te lozen.’ Mohamad: ‘Er zijn plekken op deze wereld waar water duurder is dan olie. Dat is in Nederland niet het geval, maar water is leven, dus laten we daar zuinig op zijn.’ VIVBuisman heeft de eerste stappen gezet. ‘Waterbesparing vergt een lange adem, maar het begin is er. Het vliegwiel is in beweging gezet.’