Drinkwater in Gelderland 

Gelderland is de provincie met de meeste drinkwaterwinningen van Vitens. De winningen liggen verspreid in de bossen op de Veluwe, verscholen in het halfopen landschap van de Achterhoek en gelegen in de weides van kleigrond tussen de grote rivieren. Deze diverse omgeving geeft ons het drinkwater voor Gelderland en omstreken..

Veel waterwinlocaties in Gelderland bestaan al meer dan 100 jaar. Dit zijn allemaal grondwaterwinningen. Bij een grondwaterwinning wordt de eerste zuivering van het water gedaan door de bodem en daarna door Vitens. Een prachtige combinatie van natuur en techniek. Het grondwater uit de Veluwe heeft weinig zuivering nodig om drinkwater van te maken. Het drinkwater staat daarom bekend om haar hoge kwaliteit en lekkere smaak. Het water dat in Ede uit de grond wordt gehaald, is zelfs zo schoon dat we het helemaal niet hoeven te zuiveren. Het water kan hier rechtstreeks de leidingen in.

Bekijk de kaart om te zien waar ons grondwater beschermd wordt, op welke plekken Vitens zit en waar wij projecten uitvoeren.

Uitdagingen in Gelderland 

Het groeiende aantal inwoners, bedrijven en klimaatverandering brengen uitdagingen voor de drinkwatervoorziening met zich mee. Schoon drinkwater is voor iedereen onmisbaar, maar het wordt steeds moeilijker om overal altijd water uit de kraan te laten stromen. Vooral op droge dagen, wanneer iedereen meer water gebruikt, is dit in de Achterhoek een urgent probleem. Samen met inwoners en organisaties werkt Vitens aan oplossingen om te voorkomen dat er een drinkwatertekort ontstaat. Dit zijn de grootste knelpunten waar we in Gelderland tegenaan lopen: 

1. Stijgend aantal drinkwateraansluitingen 
Het aantal huishoudens groeit snel in Gelderland. Er worden tot 2030 meer dan 100.000 huizen bijgebouwd. Om deze huizen aan te sluiten op drinkwater moet Vitens meer drinkwater kunnen maken.

2. Verdroging in de Achterhoek 
De Achterhoek kampt met verdroging. Tijdens droge periodes is het een uitdaging om ervoor te zorgen dat er bij iedereen voldoende drinkwater uit de kraan komt. Vitens werkt gezamenlijk met andere partijen om de droogteproblematiek aan te pakken.  

3. Duurzame waterwinning op de Veluwe 
Door de talrijke Natura 2000-gebieden op de Veluwe is het opzetten van nieuwe duurzame waterwinningen complex. Het grondwatersysteem onder de Veluwe is daarbij anders dan in andere delen van Nederland door de aanwezigheid van verticale kleilagen (zgn. kleischotten). Dit maakt het extra uitdagend. We richten ons daarom proactief op het beperken van effecten om de invloed op deze kostbare natuurgebieden te minimaliseren. Bijvoorbeeld bij de winningen van Epe en Schalterberg infiltreren we water om de effecten van grondwaterwinning zoveel mogelijk compenseren. 

4. Energietransitie
Voor de Energietransitie is veel energie nodig, bodemenergiesystemen worden hier steeds meer voor gebruikt. Dit vormt een risico voor de kwaliteit van het grondwater omdat en bodemenergiesysteem door de beschermende kleilaag heen kan prikken. Het plaatsen van dit soort systemen vraagt dan ook om zorgvuldige afstemming met Vitens, provincie Gelderland en de gemeente. 

5. Beperkte ruimte voor zakelijke aansluitingen 
We moeten zuinig omgaan met het drinkwater dat beschikbaar is. Daarom toetst Vitens sinds 2023 nieuwe zakelijke drinkwateraanvragen op passend en duurzaam gebruik van drinkwater. Op basis van deze beoordeling en het beperkte aanbod hebben we al aanvragen moeten afwijzen.

6. Ontwikkeling van nieuwe drinkwaterwingebieden kost tijd
In Gelderland wordt gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe drinkwaterwingebieden om aan de toekomstige drinkwaterbehoefte te voldoen. Er zijn gebieden gereserveerd waar onderzoeken worden uitgevoerd naar mogelijke nieuwe winlocaties. Echter kost het ontwikkelen van nieuwe drinkwaterwingebieden veel tijd. Tegelijkertijd wordt ingezet op waterbesparing in nieuwbouwprojecten en bestaande bouw, met de Bouwtafel Waterzuinige Wijken als belangrijk initiatief.