Grondwater en energie uit de ondergrond

Wat kunt u doen?

Raadpleeg de provinciale omgevingsverordeningen van de provincie voor de inzet van geothermie en WKO-systemen. In ieder geval geldt dat geothermie en WKO niet worden toegestaan in drinkwaterbeschermingsgebieden. De regels mogen aangescherpt worden in uw omgevingsvisie en -plan.

Wat zijn geothermie en WKO?

Bepaal voor activiteiten die gerelateerd zijn aan bodemenergiesystemen per situatie of de risico’s acceptabel zijn. Maak daarbij een afweging tussen 1) de inzet van bodemwarmte voor het opwekken van duurzame energie en 2) de bescherming van grondwater voor drinkwater. Vitens adviseert graag bij het maken van deze inschatting. Neem contact met ons op via omgevingswet@vitens.nl.

Waarom gebruikt Vitens grondwater als primaire drinkwaterbron?

Kraanwater maken van grondwater is een logische keuze. Zeker voor Vitens, vertelt Susanne Wuijts, senior onderzoeker waterkwaliteit en drinkwater bij het RIVM. "Zoet grondwater is op verschillende plekken in Nederland voorradig, vooral in het oosten, zuiden en noorden van het land. Voor Vitens is het dus logisch om grondwater te gebruiken."

Waarom grondwater beschermen tegen de risico's van bodemenergiesystemen?

De ondergrond is van grote waarde omdat grondwater, de bron van ons drinkwater, daarin ligt opgeslagen. Vitens wil dat grondwater beschermd wordt tegen risico’s van ondergrondse activiteiten. Nadelige gevolgen van warmte-koudeopslag kunnen niet worden uitgesloten. Geothermie zorgt voor risico’s voor de drinkwatervoorziening. Nederland heeft weinig ervaring met geothermie en WKO-systemen en daarom is het voorzorgsprincipe van toepassing. Dat wil zeggen: geothermie is niet toestaan in drinkwatergebieden (waterwingebieden, grondwaterbeschermingsgebieden, intrekgebieden, boringsvrije zones en reserveringsgebieden) en WKO-systemen zijn in waterwingebieden, grondwaterbeschermingsgebieden (25-jaarszones) en boringsvrije zones niet toegestaan. Voor intrekgebieden en reserveringsgebieden moet per situatie beoordeeld worden of de risico’s van een WKO-systeem acceptabel zijn. Het is ook van groot belang dat registratie van (bestaande) systemen goed geregeld is. Net zoals vergunningverlening, toezicht en handhaving.

Lees meer over geothermie, WKO en de risico’s van het gebruik van bodem- en aardwarmte op de kwaliteit van grondwater.

WKO-systemen vallen onder bodemwarmte. Bodemwarmte zit in de ondiepe bodem. Deze warmte komt van de zon. De provincie reguleert het gebruik van bodemwarmte.

Geothermie maakt gebruik van aardwarmte. Aardwarmte zit diep in de grond. Deze warmte komt van de kern van de aarde. Het Rijk reguleert het gebruik van aardwarmte.

Meer informatie over bodemwarmte en aardwarmte.

Waarom gebruikt Vitens grondwater als primaire drinkwaterbron?

Kraanwater maken van grondwater is een logische keuze. Zeker voor Vitens, vertelt Susanne Wuijts, senior onderzoeker waterkwaliteit en drinkwater bij het RIVM. "Zoet grondwater is op verschillende plekken in Nederland voorradig, vooral in het oosten, zuiden en noorden van het land. Voor Vitens is het dus logisch om grondwater te gebruiken."

Wie doet wat?

De provincie wijst drinkwaterbeschermingsgebieden aan. Dit zijn waterwingebieden, grondwaterbeschermingsgebieden, intrekgebieden, boringsvrije zones en in sommige gevallen WKO-vrije zones. In deze gebieden geldt het beschermingsbeleid van de provincie. Bepaalde activiteiten in deze zones zijn mogelijk, maar de risico’s van die activiteiten op de drinkwatervoorziening moeten altijd worden afgewogen. Vitens denkt hierin graag mee, met het oog op de Drinkwaterzorgplicht. Neem contact met ons op via omgevingswet@vitens.nl.

Welke drinkwaterbeschermingsgebieden bestaan er in mijn gemeente?

Iedere provincie heeft een kaart waarop de grondwatergebieden staan aangegeven. Deze zijn te vinden op de provinciale websites.

Waar vind ik het beleid over de bescherming van grondwatergebieden in mijn gemeente?

Beleid over de bescherming van grondwatergebieden in uw gemeente staat in de provinciale omgevingsverordeningen. Kijk op de provinciale website voor de laatste versie hiervan. In sommige gevallen is de provinciale omgevingsverordening nog in ontwikkeling.

Geothermie en bodemwarmte

Er gelden specifieke regels voor het gebruikmaken van geothermie en bodemwarmte. Geothermie valt onder mijnbouw en is de verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Het Rijk bepaalt waar geothermie ingezet mag worden. De provincie beslist over het gebruik van bodemwarmte.