Heumensoord

Waterwingebied

Ten zuidoosten van Nijmegen ligt waterwingebied Heumensoord. Met 500 hectare aan grond biedt Heumensoord veel ruimte aan flora en fauna. Ook kun je genieten van de rijke historie van het gebied en maakt de natuurlijke speeltuin het een aantrekkelijke plek voor jongere bezoekers. Vitens beheert het waterwingebied als natuurgebied.

Rijke historie

Je ontdekt in dit landschap veel aandenken aan het verleden, zoals de overblijfselen van de Romeinse wachttoren en een schietbaan uit 1850. Tot eind jaren 70 was Heumensoord in gebruik bij defensie vanwege de gunstige ligging voor schietoefeningen. Tijdens je wandeling kom je ook een stalen kruis op een zandheuvel tegen. Dit kruis was vroeger een mikpunt voor granaatwerpers. Tegenwoordig strijken in dit gebied jaarlijks duizenden militairen neer die meelopen in de Nijmeegse vierdaagse.

Heumensoord waterwingebied.
Stalen kruis. Foto: Rob Elfring.

Waterwingebied

Delen van Heumensoord – namelijk rondom het pompstation van Vitens aan de Scheidingsweg en het bosgebied ten noorden van het zweefvliegveld – zijn in gebruik als waterwingebied. Vitens mag hier ieder jaar 10 miljoen kubieke meter water oppompen voor de inwoners van Nijmegen en omgeving. Het water is niet meteen geschikt als drinkwater. De hoge zuurgraad maakt het water namelijk slecht voor leidingen en apparatuur in huis. Daarom maakt Vitens het water met behulp van kalk kunstmatig wat harder. Het beetje ijzer dat zich in het water bevindt, filteren we eruit met behulp van marmerfilters.

Heumensoord waterwingebied.
Winput. Foto: Rob Elfring.

Flora en fauna

Op een paar plekken in Heumensoord vind je rododendrons, met hun prachtig gekleurde bloemen. Van nature komen deze planten niet in de natuur voor. Ze zijn hier gekomen door een werkverschaffingsproject van de Gemeente Nijmegen in de jaren dertig van de vorige eeuw. Werkeloze Nijmegenaren konden dit groen tegen betaling planten in Heumensoord. Een bijzondere soort die hier wél van nature voorkomt, is de jeneverbesstruik. De struik is beschermd en het plukken van de bessen is verboden.

Naast veel mooie planten, komen er ook veel verschillende soorten dieren op Heumensoord voor. Je kunt tijdens je wandeltocht mezen, boomklevers en zwaluwen tegenkomen. Ook de raaf en de wespendief zijn vaste bewoners op Heumensoord. Als je even stilstaat, zie je misschien zelfs de grote bonte specht. Deze zwart-witte vogel heeft een opvallende rode ‘broek’ en grote witte schoudervlekken. Naast vogels komen er ook veel zoogdieren voor, die meestal lastig te zien zijn; boommarters, muizen, reeën. Beter zichtbaar is de kudde van meer dan 250 heideschapen. De schapen zorgen ervoor dat de heide in stand blijft en dat er natuurlijke overgangsgebieden zijn van de heide naar het bos eromheen. Dieren en planten waar je misschien minder snel aan denkt in een bos zijn insecten en schimmels. Voor die laatste groep laten we expres dood hout in het bos liggen; daar profiteren veel insecten als spintkevers en boktorren van. Zo houden we de kringloop in stand en blijft het bos zich ontwikkelen tot een gevarieerd en natuurlijk leefgebied voor planten en dieren.

Heumensoord waterwingebied.
Wespendief. Foto: Hand van Zummeren.

Bezoek waterwingebied Heumensoord

In de wandelapp van het IVN (IVN Routes) staat een wandelroute van 6,3 kilometer door Heumensoord. Startpunt: Beukenlaan 6581 in Malden.

Help ons de natuur beschermen

De natuur is mooi, maar ook kwetsbaar. Om het gebied zoveel mogelijk te beschermen, geldt er een aantal regels. Het gebied is toegankelijk tussen zonsopkomst en zonsondergang. Wandelen is toegestaan op de paden. Honden zijn aangelijnd welkom. Houd je aan de regels die gelden in de natuurgebieden. Neem het afval van je wandeling even mee naar huis.