Vitens onderzoekt duurzame grondwaterwinning in de Gelderse Vallei

Vitens werkt in het drinkwaterreserveringsgebied Gelderse Vallei, gelegen tussen Barneveld, Lunteren, Ede en Leusden, aan duurzame manieren om grondwater te winnen. Samen met advies- en ingenieursbureau TAUW onderzocht Vitens hoe grondwaterwinning mogelijk is met zo min mogelijk negatieve effecten op de omgeving. Daarbij bekeken we verschillende combinaties van technieken en bronnen en hoe de waterwinning ruimtelijk het beste kan worden ingepast. Ook voerden we veldonderzoeken uit om te bepalen welke locaties en omstandigheden het meest geschikt zijn voor duurzame winning. De resultaten van zowel de conceptstudie als de veldonderzoeken zijn inmiddels bekend.

Studie duurzame concepten

Uit een lijst van zeven ideeën zijn drie opties geselecteerd. Het eerste concept gaat uit van meerdere kleine winlocaties verspreid over het gebied. Het tweede wint water op één plek, maar wisselt gedurende het jaar van bron om beter met de seizoenen mee te bewegen. Het derde concept combineert het winnen van water met het terugbrengen van water in het gebied door infiltratie.

De concepten zijn doorgerekend met een grondwatermodel, zodat duidelijk is wat de effecten kunnen zijn. Het concept met meerdere kleine winlocaties blijkt technisch complex en biedt weinig voordelen. Het tweede concept laat zien dat de effecten op de omgeving kleiner kunnen zijn door flexibel te werken. Uit het derde concept blijkt dat infiltratie de effecten van de winning sterk kan verminderen, echter hier is de technische haalbaarheid nog onzeker. Tegelijkertijd hangt het succes sterk af van de locatie.
​

Veldonderzoek geeft beter inzicht in kansen

Naast het onderzoek naar duurzame winconcepten heeft Vitens in 2024 en 2025 een eerste fase veldonderzoek uitgevoerd. Daarbij is gekeken of het derde watervoerend pakket in de Gelderse Vallei geschikt is voor grondwaterwinning. Uit de resultaten blijkt dat dit pakket waarschijnlijk genoeg grondwater bevat om drinkwaterbronnen te realiseren. Wel is het doorlaatvermogen, de mate waarin water door de bodem kan stromen, lager dan eerder gedacht en verschilt het sterk per locatie. Door die variatie is het lastig om nu al precies te bepalen welke plekken het meest geschikt zijn voor waterwinning. Dit onderzoek wijst daarom nog geen voorkeursgebied aan, maar sluit ook geen locaties uit. Zodra er grond beschikbaar komt, volgt aanvullend onderzoek om de geschiktheid verder te beoordelen.
​

Vervolgstappen

De resultaten van zowel de conceptstudie als het veldonderzoek vormen de basis voor de volgende fase. Na deze onderzoeken weet Vitens welke methoden kansrijk zijn en welke minder potentie hebben. Nu richt Vitens zich op het vinden van geschikte locaties binnen het drinkwaterreserveringsgebied. In de komende periode onderzoekt Vitens welke locaties beschikbaar zijn, in nauwe samenwerking met de lokale overheden. Zodra locaties zijn gevonden, onderzoekt Vitens hun geschiktheid en bepaalt welke concepten op die plekken de meeste kans van slagen hebben. Uiteindelijk werkt Vitens toe naar een gedetailleerde onderbouwing van milieueffecten en een vergunningaanvraag.